زیدیه و امامیه از دیرینه ترین گروه های اسلامی اند. آگاهی از روابط این دو نحلۀ اثرگذار، برای شناخت بهتر تاریخ فکریِ تشیع رهگشاست. در این نوشتار سعی شده است، تعامل اجتماعی، سیاسی و فرهنگی و نیز تقابل این دو گروه در دورۀ غیبت صغرا تا افول آلبویه (دورۀ اقتدار تشیع در جهان اسلام) بررسی شود. واکاویِ گزارش های تاریخی نشانگر این است که در این دوره، همکاری زیدیان و امامیان در عرصههای گوناگون، روند رو به رشدی داشته است؛ البته به دلیل اختلاف در برخی از مبانی فکری، همچنان تمایزگذاریِ فرقهای خویش را در قالب مناظره های علمی و ردّیه نگاری دنبال کردهاند.